پزشکان یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را در جامعه دارند؛ چرا که جان و سلامت انسان‌ها در دستان آن‌هاست. با این حال، گاهی پیش می‌آید که بیمار یا همراه او از عملکرد پزشک ناراضی باشد یا حتی به این باور برسد که پزشک مرتکب خطا یا قصور شده است. در چنین شرایطی، دانستن اینکه برای شکایت از پزشک کجا برم؟ و چه مراحلی را باید طی کرد، اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از موسسه حقوقی دیوان به زبان ساده همه چیز را درباره مراحل، مدارک لازم و حتی شکایت‌های خاص مثل شکایت از پزشک زیبایی یا پزشک بدون کارتخوان را توضیح خواهیم داد. در ادامه با این مقاله از سری مقالات شکایت از اصناف متخلف همراه باشید…
برای شکایت از پزشک کجا برم؟
اولین پرسش بیماران این است که مرجع رسیدگی به شکایت کجاست. پاسخ این سؤال بستگی به نوع شکایت دارد:
سازمان نظام پزشکی
اگر موضوع مربوط به قصور یا تخلف حرفه‌ای پزشک باشد (مثل خطای درمانی یا تجویز داروی اشتباه)، سازمان نظام پزشکی اولین مرجع برای رسیدگی است. این سازمان کمیسیون‌های تخصصی دارد که شکایت بیماران را بررسی می‌کنند.
دادسرا و مراجع قضایی
در مواردی که قصور پزشک منجر به آسیب جدی یا فوت بیمار شود، پرونده جنبه کیفری پیدا می‌کند و باید از طریق دادسرا پیگیری شود.
سازمان امور مالیاتی
در صورتی که شکایت مربوط به تخلفات مالی مانند عدم استفاده از کارتخوان باشد، مرجع رسیدگی سازمان مالیات خواهد بود.
بنابراین قبل از هر اقدامی باید نوع مشکل را مشخص کنید تا مرجع درست را انتخاب نمایید.
پیشنهاد دیوان : وکیل کیفری در مشهد
مراحل شکایت از پزشک و پرستار
فرآیند شکایت از پزشک و پرستار، یک مسیر مشخص ولی چند مرحله‌ای است. بیمار یا همراه او باید بداند که صرف نارضایتی یا عصبانیت، به‌تنهایی برای تشکیل پرونده کافی نیست؛ بلکه باید شکایت اصولی و مستند باشد. این مراحل به ترتیب زیر انجام می‌شوند:
ثبت شکایت کتبی
اولین گام، نوشتن یک شکواییه یا شکایت کتبی است. در این متن باید به‌صورت شفاف توضیح بدهید که چه خدماتی دریافت کرده‌اید، چه مشکلی پیش آمده و چرا معتقدید پزشک یا پرستار قصور کرده است. هرچه متن شما دقیق‌تر و مستندتر باشد، احتمال رسیدگی درست بیشتر می‌شود.
ارائه شکایت به مرجع صالح
بسته به نوع موضوع، مرجع رسیدگی متفاوت است. اگر بحث قصور پزشکی یا تخلف حرفه‌ای باشد، شکایت به سازمان نظام پزشکی داده می‌شود. اگر قصور منجر به آسیب جسمی یا فوت شده باشد، باید به دادسرای جرائم پزشکی مراجعه کنید. در مواردی که شکایت مربوط به پرستاران بیمارستان‌های دولتی باشد، حتی وزارت بهداشت هم می‌تواند مرجع رسیدگی باشد.
جمع‌آوری و ارائه مدارک
بدون مدرک، هیچ شکایتی پیش نمی‌رود. مدارکی مثل پرونده پزشکی، نسخه‌ها، رسید هزینه‌ها، گزارش بیمارستان، نتایج آزمایش‌ها یا حتی شهادت همراهان می‌تواند اثبات‌کننده ادعا باشد. پزشکی قانونی نیز در این مرحله نقش مهمی دارد؛ چون نظر کارشناسی آن معمولاً مبنای رأی قرار می‌گیرد.
بررسی کارشناسی
پرونده پس از ثبت، به کمیسیون‌های تخصصی یا پزشکی قانونی ارجاع می‌شود. کارشناسان بر اساس دانش پزشکی و حقوقی، بررسی می‌کنند که آیا پزشک یا پرستار قصور داشته یا خیر. نتیجه این بررسی‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در صدور رأی دارد.
صدور رأی و اجرای آن
در نهایت مرجع رسیدگی رأی خود را صادر می‌کند. رأی ممکن است شامل توبیخ، جریمه نقدی، پرداخت دیه، تعلیق یا حتی محرومیت دائم از طبابت باشد. اگر شاکی یا پزشک به رأی اعتراض داشته باشند، امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد.
مدارک لازم جهت شکایت از پزشک
برای طرح هرگونه دعوا علیه پزشک، صرف نارضایتی بیمار یا خانواده او کفایت نمی‌کند. در نظام حقوقی ایران، اصل بر این است که مدعی باید ادعای خود را به وسیله ادله و مستندات متقن اثبات نماید. بنابراین نخستین و مهم‌ترین اقدام در شکایت از پزشک، گردآوری مدارک معتبر است. این مدارک معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
پرونده و سوابق پزشکی بیمار
پرونده‌ای که در بیمارستان یا مطب تشکیل شده، شامل اطلاعات حیاتی است؛ مثل شرح حال، نوع بیماری، خدمات ارائه‌شده، داروهای تجویزی و گزارش عمل جراحی. این اسناد می‌توانند مشخص کنند که پزشک در روند درمان چه اقداماتی انجام داده است.
نسخه‌ها و دستورات پزشک
نسخه داروها، برگه‌های آزمایش و دستورهای پزشک، از مهم‌ترین مدارک هستند. گاهی یک نسخه اشتباه یا داروی ناسازگار می‌تواند مبنای اثبات قصور پزشک باشد.
نتایج آزمایش‌ها و مدارک پاراکلینیکی
عکس‌های رادیولوژی، MRI، سونوگرافی یا هرگونه آزمایش دیگر، شواهد مهمی برای نشان دادن تغییرات یا آسیب‌های واردشده به بدن بیمار محسوب می‌شوند.
رسید هزینه‌ها و فاکتور خدمات درمانی
تمام رسیدهای پرداختی به پزشک یا بیمارستان، از هزینه ویزیت گرفته تا هزینه جراحی، باید نگهداری شوند. این مدارک نشان می‌دهند که بیمار هزینه کرده و حق دارد در برابر خدمات دریافت‌نشده یا اشتباه، مطالبه داشته باشد.
مدارک هویتی شاکی و بیمار
کپی کارت ملی، شناسنامه و مدارک هویتی بیمار یا اولیای قانونی او (در صورتی که بیمار کودک یا فرد ناتوان باشد) برای تشکیل پرونده الزامی است.
شهادت شهود و گزارش‌های تکمیلی
اگر افراد دیگری شاهد ماجرا بوده‌اند، می‌توان از شهادت آن‌ها استفاده کرد. همچنین گزارش‌هایی که توسط پرستاران یا کارکنان بیمارستان نوشته شده، می‌تواند به‌عنوان سند جانبی به پرونده اضافه شود.
نظر پزشکی قانونی
در بسیاری از پرونده‌ها، نظر نهایی پزشکی قانونی نقش تعیین‌کننده دارد. این نظر نشان می‌دهد که آسیب یا خسارت واردشده، واقعاً ناشی از قصور پزشک بوده یا عوامل دیگری دخیل بوده‌اند.
👉 هرچه این مدارک کامل‌تر و دقیق‌تر باشد، احتمال موفقیت شما در شکایت بیشتر خواهد بود. نداشتن حتی یکی از مدارک کلیدی می‌تواند باعث طولانی شدن روند رسیدگی یا حتی رد شکایت شود.
شکایت از پزشک زیبایی
امروزه جراحی‌ها و خدمات زیبایی به دلیل گسترش روزافزون تقاضا، جایگاه ویژه‌ای در میان مردم پیدا کرده‌اند. اما آنچه در پس این رونق نهفته است، مسئولیت خطیری است که بر عهده پزشکان زیبایی قرار دارد. چرا که کوچک‌ترین قصور یا بی‌احتیاطی در این حوزه، نه تنها می‌تواند به از بین رفتن سرمایه مالی بیمار منجر شود، بلکه سلامت جسمی و حتی روانی او را نیز به مخاطره بیندازد.
شکایت از پزشک زیبایی به دلیل عدم آگاهی
اگر بیماری از عملکرد پزشک زیبایی خود ناراضی باشد – خواه در نتیجه بی‌مبالاتی، بی‌احتیاطی یا تخطی از اصول فنی و علمی پزشکی – حق دارد که اقدام به طرح شکایت کند. مرجع نخست رسیدگی، سازمان نظام پزشکی است که به عنوان نهاد ناظر بر عملکرد پزشکان، وظیفه بررسی تخلفات صنفی و حرفه‌ای را بر عهده دارد. چنانچه موضوع ماهیت کیفری پیدا کند، پرونده به دادسرا و مراجع قضایی نیز ارجاع خواهد شد.
برای نمونه، اگر پزشکی بدون داشتن تخصص لازم اقدام به جراحی زیبایی کند، یا بدون اخذ رضایت آگاهانه از بیمار وی را تحت عمل قرار دهد، یا حتی از ابزار و مواد غیرمجاز استفاده نماید، همه این موارد می‌تواند مصداق تخلف یا جرم پزشکی باشد. در این حالت، شاکی باید با ارائه مدارکی چون پرونده پزشکی، قرارداد انجام عمل، رسیدهای پرداخت هزینه و گزارش پزشکی قانونی شکایت خود را مستند سازد.
نتیجه شکایت از پزشک زیبایی
از نظر قانونی، شکایت از پزشک زیبایی هم جنبه حقوقی دارد (مانند مطالبه خسارت مالی و جبران هزینه‌های درمانی جدید)، هم جنبه کیفری (مانند حبس یا جزای نقدی ناشی از ایراد صدمه بدنی غیرعمد) و هم جنبه انضباطی (مانند تعلیق یا لغو پروانه طبابت). بنابراین فرد زیان‌دیده می‌تواند با انتخاب مسیر صحیح و طرح شکایت در مرجع صالح، حقوق خود را احقاق نماید.
شکایت از پزشک بدون کارتخوان
در سال‌های اخیر، استفاده از کارتخوان در مطب‌ها و مراکز درمانی به یک الزام قانونی تبدیل شده است. پزشکانی که از نصب یا استفاده از کارتخوان خودداری می‌کنند، در واقع علاوه بر تخلف مالیاتی، حقوق بیماران را هم نادیده می‌گیرند.
چرا نداشتن کارتخوان توسط پزشک تخلف محسوب می‌شود؟
طبق قوانین مالیاتی کشور، همه پزشکان مکلف‌اند کارتخوان را به سامانه مالیاتی متصل کنند تا درآمدهایشان شفاف باشد. وقتی پزشکی این الزام را رعایت نمی‌کند، عملاً مرتکب تخلف مالیاتی می‌شود و بیمار می‌تواند نسبت به این موضوع شکایت کند.
مرجع رسیدگی به شکایت از پزشک بدون کارتخوان
- سازمان امور مالیاتی: نخستین مرجعی است که می‌توان تخلف را به آن گزارش داد. این سازمان، پزشک متخلف را جریمه و در صورت تکرار، با شدت بیشتری برخورد خواهد کرد.
- سازمان نظام پزشکی: در کنار جنبه مالیاتی، عدم نصب کارتخوان می‌تواند به عنوان تخلف صنفی و بی‌احترامی به حقوق بیمار تلقی شود. بنابراین امکان طرح موضوع در سازمان نظام پزشکی هم وجود دارد.
مدارک لازم برای شکایت
- رسید دستی یا فیش پرداختی که جایگزین کارتخوان شده
- مشخصات مطب یا مرکز درمانی
- توضیح کتبی درباره نحوه پرداخت وجه
برای مشاوره رایگان با وکیل مهریه در مشهد کلیک کنید…
نتیجه شکایت
پزشکی که از نصب کارتخوان سر باز می‌زند، ممکن است علاوه بر پرداخت جریمه مالیاتی، با محرومیت‌های صنفی نیز روبه‌رو شود. این اقدامات در نهایت برای حمایت از حقوق بیماران و ایجاد شفافیت مالی در حوزه پزشکی انجام می‌شود.
کلام آخر
شکایت از پزشک، چه در حوزه قصور درمانی باشد و چه در زمینه تخلفات صنفی مانند عدم استفاده از کارتخوان، موضوعی است که اهمیت بسزایی در صیانت از حقوق بیماران و حفظ اعتماد عمومی به جامعه پزشکی دارد. در این مسیر، انتخاب مرجع صالح و ارائه مدارک کافی، نقشی تعیین‌کننده در نتیجه شکایت خواهد داشت.
به یاد داشته باشید که تخلفات پزشکی می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد:
- جنبه انضباطی که در صلاحیت سازمان نظام پزشکی است.
- جنبه حقوقی و کیفری که در دادگاه‌ها و مراجع قضایی مطرح می‌شود.
- جنبه مالیاتی که مستقیماً به سازمان امور مالیاتی مربوط است.
بنابراین، بیمار یا شاکی نباید مسیر را به صورت پراکنده و آزمون‌وخطا طی کند، بلکه باید با آگاهی حقوقی و در صورت امکان با مشاوره یک وکیل متخصص، شکایت خود را مستند و هدفمند پیگیری نماید. چنین رویکردی باعث می‌شود نه تنها حقوق فرد زیان‌دیده استیفا شود، بلکه پزشکان نیز بیش از پیش به رعایت استانداردهای حرفه‌ای، قانونی و اخلاقی متعهد گردند. در صورتی که عزم خود را برای شکایت از پزشک و یا شکایت از پزشک زیبایی خود دارید، به هیچ عنوان نکات ذکر شده در صفحه بهترین وکیل مشهد را از دست ندهید…
